ارتباط بین قرص اسپیرونولاکتون و لاغری این روزها بحث خیلی ها شده است. حتی بعضی افراد تصور می کنند که این دارو می تواند به طرز شگفت انگیزی باعث لاغری و کاهش وزن شود. اما فراموش نکنید که اسپیرونولاکتون یک داروی شیمیایی است که موضوعات دیگری را مورد هدف قرار می دهد. بنابراین مصرف بدون تجویز پزشک می تواند عوارض جدی به جا بگذارد. اگر بخواهیم واقع بین باشیم باید بگوییم که ارتباط مستقیمی میان قرص اسپیرونولاکتون و لاغری وجود ندارد.
در واقع این قرص برای درمان مشکلاتی مثل احتباس مایعات یا برخی بیماری های هورمونی تجویز می شود و هدف اصلی اش لاغری نیست. به همین دلیل استفاده از آن برای کم کردن وزن نه تنها انتخاب درستی نیست بلکه ممکن است سلامتتان را به خطر بیندازد. با این اوصاف اگر بازهم می خواهید درباره این قرص و شیوه عملکرد آن بیشتر بدانید پیشنهاد می کنیم ادامه این مقاله از مجله زیبا 360 را از دست ندهید.
قرص اسپیرونولاکتون چیست ؟
پیش از آنکه بخواهیم رابطه بین قرص اسپیرونولاکتون و لاغری را روشن سازیم بد نیست در ابتدا به معرفی این دارو بپردازیم. قرص اسپیرونولاکتون یک داروی نسخه ای است که از دهه ۶۰ میلادی مجوز مصرف گرفته و بیشتر با نام تجاری **Aldactone** شناخته می شود. این دارو در گروه دیورتیک ها یا همان ادرارآورها قرار دارد که با افزایش حجم ادرار، به دفع مایعات اضافی بدن کمک می کند.
گاهی ممکن است مصرف اسپیرونولاکتون باعث کاهش وزن ظاهری شود. اما این فقط نتیجه از دست رفتن آب بدن است و ربطی به چربی سوزی واقعی ندارد. حتی تحقیقات علمی هم این قرص را به عنوان داروی لاغری تأیید نکرده اند. به همین دلیل استفاده خودسرانه از آن برای کم کردن وزن می تواند اشتباه بزرگی باشد و به بدن آسیب بزند.
تاثیر قرص اسپیرونولاکتون بر هورمونها
تا اینجای مطلب متوجه شدیم که هیچ ارتباطی بین قرص اسپیرونولاکتون و لاغری وجود ندارد. اکنون لازم است برای آن دسته از افرادی که تحت نظر پزشک این دارو را مصرف می کنند مشخص کنیم که قرص اسپیرونولاکتون چه تاثیری بر هورمون ها دارد.
به طور کلی می توان گفت اسپیرونولاکتون دارویی است که اثر هورمون های مردانه را تا حد زیادی کاهش می دهد و همین ویژگی باعث شده در درمان مشکلاتی مثل پرمویی (هیرسوتیسم)، جوش های پوستی و سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) کاربرد داشته باشد.
این قرص که با نام آلداکتون نیز شناخته می شود با مهار تولید آندروژن ها، به تعادل هورمونی کمک می کند. البته تأثیر آن فقط محدود به آندروژن نیست و می تواند سطح استروژن را هم تغییر دهد. این تغییرات گاهی باعث نامنظم شدن قاعدگی یا ایجاد حساسیت در سینه ها می شود، به همین دلیل باید با تجویز پزشک مصرف شود.
تاثیر قرص اسپیرونولاکتون بر هورمون های زنانه
اسپیرونولاکتون و تأثیر آن بر سلامت زنان جزو موضوعاتی است که آگاهی از آن برای هر خانم مصرف کننده ای ضروری به نظر می رسد. اسپیرونولاکتون در زنان معمولاً برای درمان مشکلاتی مانند آکنه شدید، رشد موهای زائد (هیرسوتیسم) و نشانه های سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) تجویز می شود. این دارو با وجود فوایدش ممکن است عوارضی مانند نامنظمی قاعدگی، احساس خستگی، اختلال در عملکرد کلیه یا بالا رفتن سطح پتاسیم خون ایجاد کند. بنابراین شناخت این عوارض اهمیت زیادی دارد تا مصرف کننده بتواند با پیگیری منظم وضعیت سلامت و مشاوره با پزشک از بروز خطرات احتمالی پیشگیری کند و بیشترین بهره را از درمان ببرد.
عوارض قرص اسپیرونولاکتون در زنان
اگرچه بیشتر عوارض اسپیرونولاکتون در زنان خفیف و گذرا هستند اما در موارد نادر ممکن است واکنش های جدی تری بروز کنند. این عوارض نادر می توانند خطرناک و حتی تهدیدکننده جان فرد باشند و به همین دلیل نیاز به پیگیری و رسیدگی فوری پزشکی دارند. از این رو آگاهی و توجه به این نشانه ها می تواند از بروز مشکلات جدی جلوگیری کند.
قرص اسپیرونولاکتون در قاعدگی
این دارو به دلیل کاهش اثر هورمون های مردانه (آندروژن ها) ممکن است الگوی طبیعی پریود را مختل کند. نتیجه می تواند نامنظمی در تاریخ قاعدگی، کوتاه یا طولانی شدن فاصله بین پریودها، کاهش حجم خونریزی یا حتی قطع کامل آن (آمنوره) باشد. این مشکل بیشتر در زنانی دیده می شود که اسپیرونولاکتون را برای درمان اختلالات هورمونی مثل سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) مصرف می کنند.
افزایش ادرار
اسپیرونولاکتون جزء داروهای ادرارآور (دیورتیک ها) است و به دفع آب و نمک اضافی بدن کمک می کند. این خاصیت ممکن است باعث شود فرد چندین بار در طول روز و حتی نیمه های شب نیاز به دفع ادرار پیدا کند که می تواند خواب شبانه را مختل کند و احساس خستگی روزانه را بالا ببرد.
احساس خستگی و کسالت
برخی مصرف کنندگان گزارش می دهند که پس از شروع دارو، انرژی شان کاهش یافته یا دچار خستگی غیرمعمول شده اند. این عارضه ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی، کاهش فشار خون یا تغییر تعادل الکترولیت ها (مثل افزایش پتاسیم قرص) ایجاد شود.
در مجموع این عوارض معمولاً با گذشت زمان یا تنظیم دوز کمتر می شوند. اما اگر طولانی مدت ادامه پیدا کنند یا شدت یابند نیاز به بررسی پزشکی دارند تا از بروز مشکلات جدی پیشگیری شود.
چه افرادی نباید قرص اسپیرونولاکتون را مصرف نمایند ؟
قرص اسپیرونولاکتون و لاغری که با نام تجاری آلداکتون هم شناخته می شود یک داروی تاثیرگذار بر تعادل هورمونی و عملکرد کلیه هاست. هرچند مصرف آن می تواند برای بسیاری از بیماران مفید باشد اما در برخی افراد به دلیل شرایط خاص جسمی یا بیماری های زمینه ای، خطر بروز عوارض شدیدتر وجود دارد.
این عوارض ممکن است از مشکلات هورمونی تا اختلال در عملکرد قلب و کلیه متغیر باشند. از این رو آگاهی از این گروه های پرخطر و پرهیز از مصرف دارو بدون تجویز پزشک اهمیت بالایی دارد. بنابراین اگر در یکی از دسته های زیر قرار می گیرید مصرف اسپیرونولاکتون برای شما توصیه نمی شود:
- سابقه حساسیت یا واکنش آلرژیک به اسپیرونولاکتون (آلداکتون) یا سایر داروها
- سابقه افزایش غیرطبیعی پتاسیم خون (هایپرکالمی)
- ابتلا به بیماری آدیسون که با اختلال در عملکرد غدد فوق کلیوی همراه است
- وجود هرگونه بیماری کلیوی یا نارسایی کلیه
- بارداری یا شیردهی که می تواند بر رشد جنین یا نوزاد اثر منفی بگذارد
- سن کمتر از ۱۸ سال که ایمنی دارو در این گروه به طور کامل تایید نشده است
